Κείμενο: Ελένη Μίγκλη
Επιμέλεια ανάρτησης: Κλαίρη Μπαράκου
“Όποιος ξεχνάει χάνεται, ραγίζει όποιος θυμάται”. Με αυτή τη φράση ξεκίνησε η παράσταση μνήμης για τα 100 χρόνια που έχουν περάσει από την καταστροφή της Σμύρνης. Ήταν ένα θέαμα γεμάτο από μουσικοχορευτικά πατήματα πίσω στο χρόνο.
Το ταξίδι ξεκίνησε από την περιώνυμο και αγιοτρόφο Καππαδοκία, συνέχισε με την βασίλισσα των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη και κατέληξε στο πετράδι της Ιωνίας, τη Σμύρνη. Τα θεατρικά, οι μουσικές και οι χοροί σε έκαναν να ταξιδέψεις μαζί τους. Σου δημιουργούσαν ένα αίσθημα νοσταλγίας για εκείνη την εποχή, ακόμα και σε αυτούς που δεν έχουν ρίζες από εκείνα τα μέρη, ακόμα και σε εκείνους που δεν είχαν ακούσει ή δει ποτέ τους τα συμβάντα της καταστροφής.
Ένιωθες την αρχοντιά των ανθρώπων της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης. Αισθανόσουν την ευλάβεια των ανθρώπων της Καππαδοκίας. Ήταν σαν να ζούσες εκείνη την εποχή. Ανατρίχιαζε όλο σου το είναι βλέποντας στο ντοκιμαντέρ τη γιαγιά Φιλιώ (Χαϊδεμένου) να κλαίει και να διηγείται την προσωπική της εμπειρία από τον ξεριζωμό των Μικρασιατών Ελλήνων.
Τη στιγμή που παρουσίαζαν τα βασανιστήρια και τον θάνατο του Μητροπολίτου Χρυσοστόμου Σμύρνης πάγωνε το αίμα σου. Ιδιαίτερη συγκίνηση σου προκαλούσαν τα λεγόμενα του. Μέχρι και την τελευταία στιγμή έλεγε στο λαό του να μη χάνει τη πίστη του, να προσεύχεται στο όνομα του Θεού, να μάχεται υπέρ πίστεως και πατρίδος και να μην αλλαξοπιστήσει, ό,τι βασανιστήρια και αν τους κάνουν οι Τσέτες, διότι αυτό επιζητούσαν, να απαρνηθούν οι Έλληνες την ορθοδοξία και τον Χριστό.
Το ταξίδι αυτό στην αλησμόνητη πατρίδα της Μικρασίας έφερε θύμισες και ζωντάνεψε σκηνές σ’ εκείνους που είχαν ακούσει για το διωγμό στις αφηγήσεις των παππούδων τους αλλά και δίδαξε, με τρόπο συγκλονιστικό, την ιστορική αλήθεια σε όσους δε την γνώριζαν. Το σίγουρο είναι ότι όλοι βγήκαμε ωφελιμένοι από αυτή την αναπαράσταση των γεγονότων εκείνης της εποχής, γιατί
“οποιος ξεχνάει χάνεται, ραγίζει όποιος θυμάται”