Κείμενο: Ευαγγελία Σταμέλου
Επιμέλεια ανάρτησης: Κλαίρη Μπαράκου
Μάρτης. Ο πρώτος μήνας της Άνοιξης. Είναι πλούσιος γιατί έχει πολλές γιορτές, πολλές χάρες, δοξασίες, παροιμίες και πολλά παρωνύμια (παρατσούκλια).
Είναι ο μήνας της βλάστησης και των πρώτων λουλουδιών, γι αυτό και ο λαός μας τον ονομάζει «Βλάσταρο», «Ανοιξιάτη», «Φυτευτή», γιατί θεωρείται ο πιο κατάλληλος για το φύτεμα δέντρων και λουλουδιών, ο μήνας κλειδί καθώς οι σποραδικές βροχές, συντελούν στην αύξηση και το γέμισμα των σπαρτών.
Το όνομά του προέρχεται από τον Θεό Άρη που δεν ήταν μόνο θεός του πολέμου, αλλά και των αέρηδων που φυσούσαν την Άνοιξη και βοηθούσαν την βλάστηση της γης και των χωραφιών. Επίσης προσπαθώντας να εξηγήσει τις συχνές μεταβολές του καιρού , ο λαός μας τον φαντάζεται να έχει δύο γυναίκες, και τον λέγαν «Δίγαμο». Μια πανέμορφη αλλά φτωχή και μια κακάσχημη που όμως είναι πλούσια. Ο Μάρτης κοιμάται στην μέση. Όταν γυρίζει προς το μέρος της άσχημης, την βλέπει και από το κακό του κάνει μέρες βροχερές και χειμωνιάτικες. Όταν όμως γυρίζει προς την όμορφη, χαμογελάει και κάνει ηλιόλουστες, ανοιξιάτικες ημέρες. Γι αυτό λένε ότι «ο Μάρτης μια κλαίει και μια γελά».
Ένα έθιμο, που ισχύει σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και σε πολλές Βαλκανικές χώρες είναι να φορούν «Μάρτη», ένα μικρό βραχιόλι από άσπρη και κόκκινη κλωστή για να προφυλαχτούν από τις δυνατές ακτίνες του ήλιου και να μην μαυρίσουν, αλλά και σαν φυλαχτό από τις κακές δυνάμεις. Το άσπρο χρώμα συμβολίζει την αγνότητα, αλλά και τον δεσμό της οικογένειας κατά μια άποψη, ενώ το κόκκινο την αγάπη. Προς το τέλος του μήνα ή το άφηναν πάνω σε μια τριανταφυλλιά, είτε στα κλαδιά κάποιου δέντρου για να το πάρει το χελιδόνι και να κτίσει την φωλιά του και να τους φέρει δώρα για το Πάσχα.
Από την εποχή του Ομήρου, ένα πανάρχαιο έθιμο που επικρατεί μέχρι τώρα, είναι ότι το πρωί της πρωτομαρτιάς τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια κρατώντας ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδονιού και τραγουδούν τα κάλαντα για τον ερχομό της Άνοιξης και την επιστροφή των χελιδονιών.
Η 25 η Μαρτίου, η μεγαλύτερη γιορτή του μήνα και του Ελληνισμού, θρησκευτική και εθνική. «Βαγγελιώτης». Θρησκευτική γιατί γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, αλλά και εθνική, γιατί την ημέρα αυτή γιορτάζουμε την έναρξη της Επανάστασης του 1821 που οδήγησε στην απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Την ίδια ημέρα, τα παλιά χρόνια, οι μητέρες τρυπούσαν τα αυτάκια των κοριτσιών τους φορώντας τα πρώτα σκουλαρίκια, γιατί θεωρούσαν ότι ο πόνος ήταν πιο γλυκός.
Σε όλη την Ελλάδα κρατώντας την παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα, που είναι σχεδόν ίδια ή με διάφορες παραλλαγές, τιμούν τον σημαντικό αυτό μήνα που όλα είναι καταπράσινα, πολύχρωμα και γιορτινά.
ΚΑΛΟΣ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΚΑΛΟΤΑΞΙΔΟΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ.