Κείμενο: Μάρθα Θεοδωρακοπούλου
Επιμέλεια ανάρτησης: Κλαίρη Μπαράκου
“Το νου σου, αύριο μη σε ξεγελάσει κανείς, είναι Πρωταπριλιά”, μου έλεγε η γιαγιά μου, όταν ήμουν παιδί. Το να λέμε και να δεχόμαστε καλοπροαίρετα και αθώα ψέματα την 1η Απριλίου συνηθίζεται. Η συνήθεια αυτή είναι ένα έθιμο που μας έχει έρθει από την Ευρώπη. Υπάρχουν δύο εκδοχές για το πώς ξεκίνησε το έθιμο αυτό.
Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες. Λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης, οι Κέλτες, ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου. Όσο καλοί ψαράδες όμως και να ήταν, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια πιάνονται δύσκολα. Έτσι και αυτοί, όπως προστάζει ο “κώδικας δεοντολογίας” των ψαράδων όλων των εποχών, έλεγαν ψέματα σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Αυτή η συνήθεια έγινε, με το πέρασμα του χρόνου, έθιμο. 
Η δεύτερη εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, θέλει γενέτειρα του εθίμου τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η 1η Απριλίου. Τη χρονιά αυτή όμως, και επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, αυτό άλλαξε και Πρωτοχρονιά θεωρούταν πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την παλαιά πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.
Διαφοροποιημένο και με ελληνική χροιά, το έθιμο ήρθε και στην Ελλάδα. Λέμε αθώα ψέματα, με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας. Πολλοί πιστεύουν ότι εκείνος που θα σκαρώσει μια επιτυχημένη φάρσα, θα είναι τυχερός για τον υπόλοιπο χρόνο, ενώ αντίθετα, όποιος πέσει θύμα ,θα συνοδεύεται από γρουσουζιά. Επίσης το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς, θεωρούν μερικοί, ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες κι αυτό είναι αλήθεια κι όχι πρωταπριλιάτικο ψέμα.
Σύμφωνα με τον Έλληνα λαογράφο Λουκάτο το έθιμο του πρωταπριλιάτικου ψέματος αποτελεί ένα σκόπιμο “ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την όποια παραγωγή” . Επίσης και ο Έλληνας λαογράφος Γ. Μέγας συμφωνεί πως η πρωταπριλιάτικη “ψευδολογία” παραπλανά ελλοχεύουσες δυνάμεις του κακού.
Κλείνοντας ας καλωσορίσουμε τον Απρίλη με δυο τραγούδια