Κείμενο: Αντώνης Σαμαρτζής
Επιμέλεια ανάρτησης: Κλαίρη Μπαράκου
Οι γυναίκες του σπιτιού πέρα από όλες τις άλλες εργασίες το καλοκαίρι είχαν και τη σπουδή να φτιάξουν τραχανά και χυλοπίτες με τον παραδοσιακό τρόπο. Η παρασκευή του ξινού τραχανά παλιότερα ήταν κοπιώδης γιατί έπρεπε να αφήσουν το γάλα να ξινίσει, να το ανακατέψουν με γιαούρτι, να το βράσουν, να το ανακατέψουν με αλάτι και σιμιγδάλι. Σήμερα αρκεί να έχουμε γάλα, αυγά, αλεύρι και αλάτι.
Αφού λοιπόν ανακάτευαν τα υλικά ώστε να γίνει η ζύμη την μοίραζαν σε μικρά ακανόνιστα κομμάτια και την άπλωναν σε τραπέζια ή κρεβάτια όπου είχαν τοποθετήσει τα σεντόνια που φύλαγαν για αυτές τιε δουλειές. Κάθε ημέρα τα έκοβαν σε πιο μικρά ώσπου στο τέλος τα περνούσαν από κόσκινο και άφηναν τον τραχανά να στεγνώσει εντελώς, Το αποθήκευαν σε άσπρα πάνινα σακούλια και τα τοποθετούσαν σε μέρος χωρίς υγρασία κρεμασμένα κυρίως από το ταβάνι.
Παρόμοια διαδικασία για τα υλικά είχαν και για τις χυλοπίτες . Η ζύμη έπρεπε να ανοιχθεί σε φύλλο, να κοπεί σε λωρίδες και οι λωρίδες σε μικρά λωριδάκια περίπου μισού εκατοστού. Όλα αυτά στο χέρι! Ακολουθούσε η διαδικασία του στεγνώματος και της αποθήκευσης κατά τον ίδιο τρόπο με τον τραχανά. Εμείς, πιτσιρίκια τότε κρυφά, γιατί καραδοκούσε η βέργα από αγριελιά, πηγαίναμε και τσιμπολογούσαμε τα μισοστεγνωμένα κομμάτια από τον τραχανά και τις χυλοπίτες, γεύσεις και μυρωδιές που μας έχουν μείνει ακόμη στη μνήμη.
Άλλη μια απλή και εύκολη παρασκευή ήταν ο τοματοπελτές την συνταγή του οποίου ακολουθώ μέχρι και σήμερα και σας την περιγράφω:
” Παίρνουμε ντομάτες καλά γινωμένες (πομοντόρο που έχουν πολύ ψύχα) τις κόβουμε στα 4 και τις βάζουμε σε μια λεκάνη.
Πασπαλίζουμε με μια χούφτα χοντρό αλάτι, τις σκεπάζουμε με τούλι και τις αφήνουμε στο ήλιο. Την επόμενη μέρα τις ανακατεύουμε και τις αφήνουμε πάλι.
Αυτό γίνεται για 3 μέρες, ακολούθως τις περνάμε από τρυπητό ώστε να αφαιρέσουμε τα φλούδια και τους σπόρους (αν περάσουν μερικά σπόρια δεν μας πειράζει, καλό κάνουν – περιέχουν λυκοπένιο) και τοποθετούμε τον πολτό για μια μέρα σε τσαντίλα τυριού ή αν δεν έχουμε σε μια παλιά μαξιλαροθήκη.
Αφού στραγγίξει ο τοματοπελτές τον τοποθετούμε σε γυάλινα αποστειρωμένα βάζα (σε φούρνο) σκεπάζουμε με λίγο λάδι βάζουμε το καπάκι και τον αποθηκεύουμε σε σκιερό και δροσερό μέρος.
Όταν τον ανοίξουμε καλό θα είναι να μένει στην συντήρηση του ψυγείου.”