Kείμενο: Αναστασία Τσαλκιτζή
Επ. ανάρτησης: Κλαίρη Μπαράκου
Πόσο δύσκολο να μεταφέρεις στο χαρτί, να οργανώσεις τις λέξεις, να τις βάλεις στη σειρά και να μπορέσεις να αποτυπώσεις αυτό που ένιωσες–έζησες τη χθεσινή νύχτα παρακολουθώντας την παράσταση του Συλλόγου Ελληνιστικής Πολιτιστικής Παράδοσης «Τ΄Αλωνάκι». Μέρα αφιερωμένη σ’ εκείνους που υποχρεώθηκαν να αλλάξουν πατρίδα, να προσδιορίσουν εκ νέου την ταυτότητά τους.
Το ταξίδι στα κινητικά και μουσικά παραδοσιακά μοτίβα τελείωσε και επί σκηνής μία ομάδα μικροσκοπικών ανθρωπάκων παίζουν χτυπώντας τα μουσικά τους όργανα, κινούνται ακολουθώντας τη μουσική. «Κλέβουν» τις καρδιές μας με την παρουσία τους και γίνονται ο κρίκος εκείνος για να ξετυλίξει η φωτογραφία της γιαγιάς αναμνήσεις μιας ζωής άγνωστης σε πολλούς από εμάς.
Δίπλα στον άντρα της ακίνητη, όρθια ξετυλίγει ως τέλειος παρουσιαστής τη ζωή της, τη ζωή τους στη Σμύρνη του 1922. Τότε που δύο λαοί Έλληνες – Τούρκοι συνυπήρχαν αρμονικά, τότε που το σπίτι της κάθε «Λωξάντρας» γινόταν το καταφύγιο των κατατρεγμένων και πονεμένων ψυχών. Ναι δυο τόσο διαφορετικοί λαοί, δύο τόσο διαφορετικοί πολιτισμοί συνυπήρχαν ευημερώντας, δημιουργώντας μέχρι τη στιγμή που…….
Οι πρώτες ντουφεκιές ακούστηκαν, οι πρώτες φωτιές φάνηκαν. «Η Σμύρνη μάνα καίγεται..» κι ο πόνος, ο φόβος, η αγωνία, η επιβίωση είναι τα νέα συναισθήματα που εξακολουθούν να δένουν τους τόσο διαφορετικούς λαούς, μα μόνο ο ένας εκ των δύο θα νιώσει τον πόνο της προσφυγιάς και του ξεριζωμού και κάπου εδώ ξεφυτρώνουν οι ελάχιστες αναμνήσεις από τη δική μου γιαγιά για τα χρόνια εκείνα. Έζησε γιατί ο Τούρκος γείτονας τους πρόσφερε καταφύγιο. Βλέπετε η φιλία, η συνύπαρξη των λαών είναι ξέχωρο από την πολιτική βούληση των ηγετών.
Ξεριζώθηκαν, στοιβάχτηκαν σε πλοία και βάρκες, ελπίζοντας πως ο επαναπατρισμός στη μάνα Ελλάδα θα είναι ανώδυνος, μα ……….. Τούρκος εδώ Ρωμιός εκεί. Μα δε ξέχασαν, δε λησμόνησαν, δεν απαρνήθηκαν, μόνο πάλευαν και τα κατάφεραν στήνοντας τη ζωή τους σε νέα θεμέλια. Στη νέα πατρίδα το σπίτι της «Λωξάντρας» άνθισε όταν οι θύμισες, οι μνήμες, η χαμένη πατρίδα ανακατεύτηκαν με τ’ αρώματα – τα χρώματα της μάνας Ελλάδας.
Σας ευχαριστούμε λοιπόν για την υπέροχη βραδιά που μας χαρίσατε, για το ταξίδι που μας προσφέρατε, γιατί ότι περνάει από τη μνήμη – στη λήθη πεθαίνει.