Κείμενο: Χαρούλα Καραμέτη Μούντριχα
Επμέλεια ανάρτησης: Κλαίρη Μπαράκου
Μια βραδιά γεμάτη με πολλή συγκίνηση για μένα, αλλά και για όλους αυτούς που τον γνώρισαν. Η τιμή για το μεγάλο Δάσκαλο Νίκο Δ. Τριανταφυλλόπουλο και μεγάλη τιμή και για μένα που τον είχα δάσκαλο στην τελευταία τάξη του εξατάξιου τότε Γυμνασίου Θηλαίων Χαλκίδας.
Στα 66 μου χρόνια, μέχρι σήμερα, αν γυρίσω πίσω δύο ήταν οι Δάσκαλοί μου! Η κα Καίτη Παπανδρέου στην Α΄τάξη του Δημοτικού Σχολείου Μύτικα, όμορφη, με το γλυκό της πρόσωπο, σωστή παιδαγωγός, με αγάπη σε αυτό που έκανε και ο μεγάλος δάσκαλός μου στην έκτη γυμνασίου ο κ. Νίκος Διονυσίου Τριανταφυλλόπουλος. Ο μεγάλος αυτός παιδαγωγός, σπάνιος δάσκαλος και ορθόδοξος φιλόλογος!
Όταν λέω μεγάλος δάσκαλος το εννοώ και η συγκίνηση είναι μεγάλη. Στα μάτια μου έρχεται πάντα η σεμνή μορφή του, η αγάπη του για τους μαθητές του και τη μάθηση. Και τι δε με δίδαξε ο άνθρωπος αυτός! Όλη μου τη ζωή! Τον βλέπω να ανεβαίνει τα σκαλιά του «Θηλαίων» με το κεφάλι σκυφτό. Ποτέ δε χρησιμοποίησε τον μαθητικό κατάλογο που είχε, ποτέ δε χρειάστηκε, και δεν ύψωσε τον τόνο της φωνής του στην τάξη, γιατί με τη συμπεριφορά του κέρδιζε την προσοχή και τον σεβασμό μας. Την ώρα του μαθήματός του τίποτα δεν ακουγόταν στην τάξη παρά μόνο η ανάσα μας και όταν μας διάβαζε Παπαδιαμάντη η συγκίνησή του ήταν τέτοια που μας τη μετέδιδε. (Ίχνος υπερβολής σε αυτά!)
Και σήμερα εδώ, στις 23/10/2023 στην τιμητική βραδιά που διοργανώθηκε στο νέο Πολιτιστικό και Πνευματικό κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδας, στην πρώτη του εκδήλωση, αφιερωμένη στα ενενήντα χρόνια του και την παρουσίαση του χαριστήριου τόμου για τον Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλο με τίτλο «Λιμενάρχης και Βαρδιάνος» των έργων του Παπαδιαμάντη, όπως πάντα με σκυφτό το κεφάλι, όπως πάντα γεμάτος συγκίνηση, γιατί το ξέρω δάσκαλέ μου, αυτά δεν είναι για σένα!
Τον τόμο παρουσίασαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Χαλκίδας κ κ. Χρυσόστομος, ο Αναπληρωτής Καθηγητής της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών κ Αθανάσιος Παπαθανασίου και ο Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων κ. Μαντάς Άγγελος υπό τον συντονισμό του κ. Μαυρόπουλου Δημητρίου, θεολόγου και ιδρυτή του εκδοτικού οίκου «Δόμος», ενώ στο τέλος τον λόγο πήρε και ο ίδιος ο κ. Τριανταφυλλόπουλος
Χίλια δύο θα μπορούσα να αναφέρω για όσα ειπώθηκαν στην εκδήλωση. Ο κάθε ομιλητής με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο τίμησε τον Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο και θα ήθελα σελίδες ολόκληρες για να σας τα παραθέσω. Θέλω όμως να μοιραστώ μαζί σας ένα μέρος της ομιλίας του κ. Παπαθανασίου, που είχα την τιμή να μου παραχωρήσει και που στο δικό μου μυαλό δε θα μπορούσε τίποτα άλλο να δώσει μια πληρέστερη εικόνα για τον μεγάλο αυτό Δάσκαλο!
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου
Αναπλ. Καθηγητής στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας
Αρχισυντάκτης του περιοδικού «Σύναξη»
Αποσπάσματα από την ομιλία στην τιμητική εκδήλωση για τον Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο
…. ” Είναι πασίγνωστο ότι έργο ζωής του κυρίου Τριανταφυλλόπουλου είναι η σπουδή του Παπαδιαμάντη. Και άλλων σπουδαίων γραφιάδων, όπως ο Σκαρίμπας, αλλά κατ’ εξοχήν του Παπαδιαμάντη […]. Παρ’ όλ’ αυτά, έχω την πεποίθηση ότι η παπαδιαμαντική (και όποια άλλη) σπουδή δεν είναι ο κορμός του κ. Τριανταφυλλόπουλου. Κάτι άλλο είναι ο κορμός του, και οι όποιοι κόποι του έρχονται ως καρποί του εν λόγω κορμού.
Ποιος είναι ο κορμός του κ. Τριανταφυλλόπουλου; Ο κορμός του είναι το ότι πρόκειται για δάσκαλο. Νιώθω πως αυτή είναι η βασική ιδιότητά του, και πως ό,τι δημιουργεί και προσφέρει είναι έκφραση, εκδήλωση, πραγμάτωση της δασκαλικής ψύχας του. Όλα καρπίζουν από τον κορμό της δασκαλοσύνης του […].
Νομίζω πως εδώ χρειάζεται να εξηγήσω για ποια δασκαλοσύνη μιλώ, ποια δασκαλοσύνη βλέπω να ενσαρκώνει ο κ. Νίκος. Φυσικά δεν μιλώ για την τυπική ιδιότητα του εκπαιδευτικού την οποία προσδίδει ένα πτυχίο. Μιλώ για μια συναρπαγή, για έναν ερωτικό καημό δόξα τω Θεώ αθεράπευτο, μιλώ για το μυστήριο της μαθητείας […]. Το μυστήριο της μαθητείας λοιπόν είναι ο αντίποδας της υποτέλειας, της οπαδοποίησης και της εθελοδουλείας. Είναι η αγάπη που κινητοποιεί όλη την ανθρώπινη ύπαρξη: και την καρδιά αλλά και τον νου […]
..”Νιώθω ότι η «Δασκαλομάνα» και ο «Τυφλοσούρτης» του κυρ Αλέξανδρου συνεχίζονται με τον «Γαμπρό στο Βαρβάκειο» και με τα «Φλούδια» του κυρίου Νίκου. Ειδικά τα «Φλούδια» (επιτρέψτε μου να κοντοσταθώ σ’ αυτά) είναι εμβληματικά και προφητικά, με την τόλμη μιας αλήθειας που έχει απίστευτη διαχρονία, από την πρώιμη ηλικία του συγγραφέα τους μέχρι την τωρινή ωριμότητά του, και σε μια κοινωνία της οποίας η δυστοπία, η ιεράρχηση, η πειθάρχηση και η εθελοδουλεία απλώς αλλάζουν μορφές. Τα «Φλούδια» θέτουν το βασικό ανθρωπολογικό ζήτημα – ζήτημα ταυτόχρονα και παιδείας και πολιτικής: Τι συνιστά τον όντως θησαυρό του ανθρώπου, και ποια από τα παράσημα, τα αξιώματα, τους τίτλους, τις αριστείες και τα επιτεύγματά μας είναι απλώς σκουπίδια. Σκουπίδια τα οποία ωστόσο συνήθως κατέχουν την πρώτη θέση στα βιογραφικά μας και στα φυλλάδιά μας. Χρειάζεται διαυγής ματιά και ανυπότακτη ψυχή για να αντέξει κανείς λυτρωτικά τα λόγια τα οποία στην Αποκάλυψη το πνεύμα του Θεού τα απευθύνει σε κάποιον εκκλησιαστικό προεστό (στις «Φλούδες» είναι προεστός της εκπαίδευσης): «Καυχιέσαι πως είσαι πλούσιος [από έργα], πως απόχτησες μεγάλη [πνευματική] περιουσία […]. Ξεχνάς φαίνεται πως στην πραγματικότητα είσαι ταλαίπωρος κι αξιοθρήνητος, φτωχός, τυφλός και γυμνός». Αν όχι έργο δασκάλου η φανέρωση αυτής της φτώχειας, της τυφλότητας, της γυμνότητας, τότε ποιανού; Και δη σε μέρες που αυτά τα χαρακτηριστικά όχι επιβιώνουν, αλλά επιβραβεύονται, σε κάθε χώρο. Κυριολεκτικά. […]
…. “Επιτρέψτε μου να αναφέρω και μια προσωπική μας στιχομυθία. Πριν δέκα χρόνια (το 2013) παρουσιάζαμε στο πατάρι του βιβλιοπωλείου «Πορθμός» (του ακάματου φίλου Θοδωρή Παντούλα) ένα τολμηρό τεύχος του περιοδικού «Σύναξη», αφιερωμένο στο ασύμβατο χριστιανικής πίστης και ναζισμού (και εγχώριου νεοναζισμού). Σχολιαστής μάλιστα του τεύχους (και κρυστάλλινος συναντιλήπτωρ) ήταν ο τότε αρχιμανδρίτης Φιλόθεος Θεοχάρης. Καθώς λοιπόν έκανα κουβέντα για το χρέος απόρριψης των πολιτικών αποβρασμάτων, ο κύριος Νίκος γύρισε και μου είπε: «Και γι’ αυτά τα αποβράσματα ποιος θα νοιαστεί;». Ερώτημα κορυφαίο, από σπλάχνα δασκάλου τετρωμένου αγάπης. Ναι. Η απελευθερωτική πράξη χρειάζεται να πάρει είδηση ότι σε κάθε κακοπραγία δεν υπάρχουν μόνο θύμα και θύτης. Υπάρχουν δύο θύματα: το πρώτο θύμα είναι ο ίδιος θύτης, αυτός που έχει εκχωρήσει τον εαυτό του στο δαιμονικό. Είναι χρέος και η δική του απελευθέρωση. Όσοι εκπαιδευτικοί έχουν κατέβει από τον πύργο των επιδόσεων και έχουν καθίσει στο θρανίο του μαθητή τους που απέπνεε απειλή, θα το νιώθουν αυτό. Με αύρα παπαδιαμαντική […].
Όλα αυτά συνοψίζονται νομίζω στην καλοδουλεμένη και καλοζυγισμένη διατύπωση του κ. Τριανταφυλλόπουλου, σε μιαν άλλη ευκαιρία: Τολμηρότατα, ήγουν χριστιανικότατα και άρα φιλάνθρωπα. Τολμηρότατα, χριστιανικότατα, φιλάνθρωπα: Αγία Τριάς, και ομοούσια και αχώριστος. ….